متامفتامین (Methamphetamine) که به آن کریستال و شیشه نیز گفته میشود، یک داروی محرک به شدت اعتیاد آور است که از نظر شیمیایی مشابه امفتامین است و به شکل پودر کریستالی سفید رنگ بدون بو و تلخ مزه در می آید.
حداقل تاثیر اعتیاد آوری شیشه یا کریستال به اندازه هروئین است اما وابستگی به آن سریعتر از تمام مواد غیر قانونی و مخدر شناخته شده است. شیشه سه برابر قوی تر از کوکائین است. جالب است بدانید ترک شیشه برای همیشه، سخت ترین ترک در بین تمام مواد موجود است. دکتر جیم پک روانشناس بالینی و محقق UCLA’s Semel Institute for Neuroscience and Human Behavior میگوید: "اغلب افرادی را میبینیم که پس از یک یا دو بار مصرف شیشه به آن معتاد شده اند و سالها درگیر ترک این اعتیاد بوده اند. اعتیاد شیشه بسیار قوی است. "
متامفتامین محرکی است که به شدت بر مغز تاثیر میگذارد. متامفتامین باعث میشود بدن ده برابر حد طبیعی دوپامین ترشح کند. دوپامین هورمون مسئول احساس لذت است. همچنین متامفتامین باعث ترشح ناگهانی و زیاد نوراپی نفرین یا ادرنالین میشود. این هورمون باعث افزایش سرعت ضربان قلب، تنفس و فشار خون میشود و بخش تصمیم گیری منطقی در مغز و میل بدن به غذا و خواب را از بین میبرد. همچنین احساس شدید لذت و سرخوشی ایجاد میکند. پک میگوید حسی که شیشه ایجاد میکنه فرا نئشگی است و هنگامی که تاثیر آن تمام میشود انگار حفره سیاه و عمیقی به سمت افسردگی باز میشود. کمتر از یک چهارم گرم شیشه میتواند فرد را تا 12 ساعت نشئه نگه دارد در حالی که این مقدار در مورد کوکائین 2 ساعت است.
دلیل اعتیاد شدید به شیشه به این صورت است:
دوپامین بر دستگاه کناری مغز تاثیر میگذارد. این بخش مسئول هیجان، یادگیری و حافظه است. یکی دو مرتبه اولی که فرد مصرف کننده شیشه نشئه میشود، با انتخاب آگاهانه خود تصمیم به مصرف میگیرد. تصمیم مصرف شیشه در قشر پیش پیشانی (prefrontal cortex) مغز انجام میشود که علمکردهای اختیاری و ارادی را به عهده دارد. تحقیقات نشان میدهند در مرتبه بعدی استفاده (معمولا سومین بار) تصمیم به مصرف شیشه به بخش دیگری در مغز منتقل میشود به نام مغز عقبی یا خلفی (hind brain) که عملکردهای غیر ارادی مانند تنفس را به عهده دارد.
پک میگوید متامفتامین در واقع مغز را تغییر میدهد. مغز نیاز به این ماده را هم رده یک ماده ضروری برای زنده مانند مانند تنفس اکسیژن قرار میدهد و شروع میکند به ارسال سیگنالی با این مفهوم: "همین حالا باید مقدار بیشتری از این ماده (متامفتامین) مصرف کنی. "
پس از این که معتاد به شیشه برای همیشه مصرف آن را ترک کرد، دو سال طول میکشد تا مغز به حالت طبیعی بازگردد. موفقیت بلند مدت ترک شیشه برای معتادانی که میخواهد ترک کنند برابر با ترک سایر مواد مخدر قوی است (تقریبا 50 درصد است) اما معمولا بهبودی معتادان شیشه بیشتر از معتادان دیگر طول میکشد و معمولا ترک آنها شامل دفعات ترک ناموفق بیشتری است.
تاثیرات کوتاه مدت و بلند مدت مصرف شیشه
شیشه هنگامی که مورد استفاده قرار میگیرد، احساس کاذب خوشحالی و پر انرژی بودن ایجاد میکند و چنین فردی فعالیتهای فیزیکی شدیدتر از توان بدن انجام میدهد. به همین علت پس از این که تاثیر مواد از بین رفت، فرد مصرف کننده فروپاشی شدید روانی و فیزیکی را تجربه میکند. چون مصرف مداوم شیشه احساس گرسنگی را کاهش میدهد، افراد ممکن است کاهش وزن شدیدی را تجربه کنند. تاثیر منفی این مواد ممکن است شامل اختلال خواب، بیش فعالی، تهوع، توهم قدرت، افزایش پرخاشگری و تحریک پذیری باشد.
از جمله عوارض جدی شیشه بی خوابی، گیجی، توهم، اضطراب و سوء ظن (پارانویا) است. در برخی موارد مصرف شیشه آشفتگی در فرد ایجاد میکند که او را به سمت مرگ میکشاند.
آسیب های بلند مدت مصرف شیشه
مصرف شیشه در بلند مدت تاثیرات برگشت ناپذیری در بدن فرد میگذارد. افزایش ضربان قلب، فشار خون و آسیب دیدگی رگهای مغز میتواند موجب سکته یا نا منظم شدن ضربان قلب شود که به نوبه خود موجب فروپاشی سیستم قلبی عروقی و یا مرگ میشود. همچنین کبد، کلیه و ریه نیز آسیب جدی می بینند.
از جمله آسیبهای مغزی ناشی از مصرف شیشه عبارتند از کاهش یا از دست دادن حافظه و افزایش ناتوانی در تفکر انتزاعی. افرادی که ترک میکنند و بهبود می یابند معمولا بخشی از حافظه شان دیگر باز نمیگردد و به شدت نوسان خلق دارند.
سایر عوارض بلند مدت مصرف شیشه عبارتند از:
